Bubbels

Champagne, spumante, cava, prosecco, schuimwijn of bubbels. Hoe je mousserende wijn ook noemt, in ieder land waar wijn gemaakt wordt, wordt ook een mousserende variant gemaakt.
In het Portugees zeggen ze ‘espumante’, wat je uitspreekt zonder de eerste e [spoemánte].

Doce of bruto?

Ook hier staan in december de supermarkten vol met bubbels. Maar welke moet je nu kiezen?
‘Bruto’, ‘seco’ of ‘doce’ zegt het etiket. Bruto smaakt het minst zoet, doce het zoetst en ‘meio seco’ zit tussen seco en doce in. In Portugal zie je niet zo veel andere smaakvarianten.
Al hoewel? Branco bruto, tinto bruto, rosé bruto… Oja, de Portugese espumante is niet altijd wit, maar wordt ook gemaakt in rosé en rode varianten. De rode variant is mijn favoriet.
Daarnaast worden er ook verfijnde bruto’s gebotteld die gemaakt zijn van één druivensoort. En dat zie je terug op het etiket, bijvoorbeeld ‘Touriga Nacional bruto’, ‘Malvasia Fina bruto’ of ‘Pinot Blanc bruto’.

Wijnstreken van de espumantes in Portugal

Traditioneel zijn het de wijnstreken Bairrada (ten noorden van Coimbra) en Távora-Varosa (ten oosten van Lamego) die bekend staan om espumantes. Die laatste streek is niet zo ver bij ons vandaan. En we hebben er wel eens een wijnhuis bezocht. De grotten en het wijnhuis van Murganheira liggen in de middle of nowhere, in de gemeente Tarouca bij het plaatsje Ucanha.

Rondleiding wijnhuis Murganheira

In de luxe ontvangsthal van Murganheira staan, als we aankomen, al een paar gasten. Gezamenlijk worden we als groep rondgeleid. En omdat we de enige buitenlanders zijn, luisteren we mee met het Portugees. In tegenstelling tot de pracht en praal die de ontvangstruimtes uitstralen, is de sfeer binnen het bedrijf meer die van een gemoedelijk familiebedrijf. De jonge vrouw die ons rondleidt, is heel aardig en de toer blijkt zelfs gratis.

Nadat ze een korte introductie heeft gegeven over het merk en de geschiedenis van het bedrijf lopen we de grotten in. Hier wordt de gebottelde espumante bewaard en verloopt het tweede fermentatie proces. Het is een indrukwekkend gezicht die gangen vol met tienduizenden flessen. Zeker wanneer ze al zo lang liggen dat de schimmel de kans heeft gekregen om er omheen te groeien.

Hoe wordt espumante gemaakt?

Zoals gezegd heeft de gids het ons in Portugees uitgelegd, dus ik hou het veiligheidshalve bij een korte samenvatting. De druiven worden na de oogst geperst en het sap wordt opgeslagen in enorme grote vaten, van duizenden liters. Door toevoeging van suikers en eventueel van gist wordt het fermentatie proces opgang geholpen en wordt het sap alcoholisch. Na deze gisting wordt de espumante gebotteld en opgeslagen in donkere ‘cavas’ ofwel grotten. Na deze tweede gisting halen ze de dode gist uit de espumante en worden de flessen omgebotteld en voorzien van een kurk en een etiket.

Dankzij de rondleiding leren we ook wat ‘reserva’ nu eigenlijk precies betekent. De term ‘reserva’ op het etiket van wijn of bubbels betekent niet overal hetzelfde. Dat kan per land, en zelfs per streek verschillen. Voor de espumantes uit de regio Távora-Varosa zijn de regels opgesteld door het regionale wijninstituut. En ze hebben betrekking op duur van de tweede gisting: Reserva, ligt minimaal 12 maanden, Extra- of Super-Reserva minimaal 24 maanden en Velha- of Grande-Reserva minimaal 36 maanden.

Chique maar met beiden benen…

De rondleiding eindigde op de plek waar de flessen hun mooie glanzende etiket opgeplakt krijgen. Grappig genoeg stonden daar drie vrouwen in een kleine bak druiven te stampen. We keken vol verbazing toe. Het zal toch niet zo zijn dat die duizende liters druivensap op deze manier… Nee, de gids stelde ons snel gerust. Dit waren collega’s die hier hun eigen druivenoogst kwamen stampen om er later wijn van te maken voor eigen gebruik…

Lachend liepen we terug naar de chique ontvangsthal om een paar flesjes in te slaan. Die natuurlijk al lang op zijn en zeker niet onder deden voor echte Champagne.

Bruisend het nieuwe jaar in

Daarom wilden we vandaag weer wat nieuwe flessen inslaan. Na wat getob in de gang van de supermarkt hebben we gekozen voor een tinto bruto uit Távora-Varosa en een branco bruto uit Bairrada. Geen dure of exclusieve espumantes, maar hopelijk ook lekker.
Daarmee gaan we bruisend het nieuwe jaar in.

Portugese woorden in het wijnhuis

share: