Ontwerp oude deuren en ramen

Eén van de moeilijkste dingen van het renoveren van de ruïne vinden we het behouden van het originele karakter. Ons huis in Nederland vonden we na de verbouwing eigenlijk te netjes, te strak, te ‘gewoon’ geworden. Dat willen we niet met ons Portugese villa. We willen haar charme behouden, de oude glorie herstellen. Dus zoveel mogelijk renoveren volgens het oorspronkelijke ontwerp.

De afgelopen weken hebben we veel denkwerk verricht over de deuren en ramen van de eerste verdieping. Dat zijn 3 paar openslaande balkondeuren, de voordeur, 4 traditionele schuiframen en nog wat kleine raampjes. Het originele ontwerp dateert van 100 jaar geleden volgens toenmalige bouwvoorschriften. En dat willen we toch een beetje anders; wat minder tocht en regen doorlatend en wat meer isolerend.

Traditionele Portugese deuren

Sinds dat de ruïne in ons bezit is, is elk oud pand in Portugal interessant: Wie weet kunnen we er iets van afkijken. Vaak zijn bij goed onderhouden panden de oorspronkelijke deuren en ramen vervangen met PVC of aluminium uitvoeringen. Daar is veel voor te zeggen als je niet graag schildert, maar hout heeft onze voorkeur. En aan mooie houten traditionele deuren in Portugal geen gebrek.

Daar gaat je fantasie wel van op hol. Zo’n mooi exemplaar zou prachtig zijn voor onze ruïne. Een tweedehands deur zou een kant-en-klare oplossing kunnen zijn én is milieuvriendelijk. Maar tweedehands materialen zijn schaars in Portugal en als je iets vindt is het meestal duur. Daarnaast lees je vaak dat die mooie authentiek details van oude gebouwen gewoonweg via diefstal in bezit van de verkopers zijn gekomen. Dat maakte het idee om iets op de kop te tikken al minder aantrekkelijk.

Details voor houten deuren en ramen

Met de keuze om nieuwe houten deuren en ramen te laten maken, kwam een nieuwe reeks wikken en wegen los:
– Kunnen we zelf de deuren en ramen maken? Nee, want die apparatuur hebben we niet.
– Wie kan het maken? Waarschijnlijk één van de lokale timmermannen
– Precies hetzelfde als de oude? Nee, want de deuren hebben nu geen kozijnen, alles is met enkel glas en sommige ruitjes kunnen groter om meer uitzicht te hebben.
– Overal dubbel glas? Zoveel mogelijk, maar niet in de schuiframen, want die worden dan te zwaar om nog te gebruiken.
– HR+ glas? Nee, valt buiten ons budget
– Vervangen we ook alle binnenluiken? Nee, want die houden, als ze open staan, ook veel licht tegen. Met dubbelglas en gordijnen behalen we hetzelfde effect. Dat scheelt ook geld/tijd.
En zo waren er nog meer details om het hoofd over te breken. Daarna ben ik achter SketchUp gekropen, om op basis van de ontwerpen wat offertes te kunnen opvragen.

Deuren en ramen ontwerpen in SketchUp

Deuren en ramen ontwerpen in SketchUp, viel niet mee. Het was stoeien met het programma én wat moet je in het ontwerp zetten? Op het net vond ik andere bouwtekeningen van schuiframen en deuren, dat was een goede hulp. Daar zaten ook oude tekeningen van Portugese deuren en ramen bij. En zo begon ik zelfs de Portugese termen te leren. In dit stadium hoefden we niet alle houtverbindingen in de tekening te verwerken. Anderzijds wilden we wel duidelijk maken dat de afdeklatten van de ramen én het kozijn uit 1 stuk hout gemaakt moeten worden. (tip van onze supervisor, de vader van Dona Rolha). Of dat we de schuiframen willen uitvoeren met geleide-latten en een wisseldorpel tussen de ramen (ook een tip van onze supervisor).
Gaandeweg het ontwerp-proces, stuitte ik op nieuwe wik en weeg details. Hoe voorkom je dat regenwater binnen komt bij balkondeuren die naar binnendraaien? Hoe dik en hoog willen we de kozijnen en drempels? Hoe dik moeten de deuren zijn voor dubbel glas? Hoe maken we de verdeling van de ruiten in de balkondeuren als we het glasoppervlak iets groter willen?
Ik maakte me zorgen dat de deuren te ‘modern’ zouden worden met onze wensen van meer en dubbelglas. Daarom heb ik me suf gezocht op internet naar de bron van die mooie oude bouwtekeningen van portugese deuren en ramen. En ik vond het!

Enciclopedia da construção

De plaatjes blijken afkomstig te zijn uit een oud Portugese naslagwerk voor de bouw: Enciclopedia Práctica da Construção Civil. Deze encyclopedie bestaat uit 30 delen en beschrijft de bouwvoorschriften voor woningen. De kopie die ik vond is een uitgave uit 1955. En ik vermoed dat we bij de hele verbouwing vaak gaan teruggrijpen op dit naslagwerk bij wik en weeg momenten.

Ondertussen liggen de tekeningen bij een paar timmermannen voor een offerte. De termen uit de encyclopedie kwamen daar goed van pas.
Bij het aanvragen van de offertes moesten we weer keuzes maken: welk hout, wat voor beslag? Men werkt hier graag met Kambala. Dat is tropisch hardhout, in Nederland ook bekend als Iroko. Wij geven echter de voorkeur aan lokaal kastanjehout, want dat gebruikten ze vroeger ook.
De gesprekjes met de verschillende timmermannen waren leuk. Nu wachten we af wat het prijskaartje gaat worden…

Mocht je interesse hebben in de SketchUp bestanden of de downloads van de encyclopedie, schrijf je in en/of mail ons.

Handige Portugese woorden

share: