Tijdens de kerstdagen (2021) gingen we verder met onze ‘binnenmuur’ experimenten. Dat doen we in de oude keuken van de ruïne. Met het oud houtkacheltje wordt het daar bijna 10˚C graden (terwijl het buiten 5˚C is). Een lekker werktemperatuurtje.
Toen & Nu
In eerdere posts schreven we al over de afschuwelijke, zwartgeblakerde oude keuken, die we met tussenpozen allengs minder zwart weten te krijgen. Het is onze proeftuin: We leren er te werken met granieten stenen muren. En hoe we de vieze zwarte bende het beste aan kunnen pakken en hoeveel tijd we er aan kwijt zijn.
Vastgekoekte roetresten
Het plan voor deze kerst was het repareren van de voegen. De slechte voegen tikten we er eerst uit, om daarna met kalkmortel de ruimtes tussen de grote granieten blokken weer te vullen. En omdat we toch al met kalkmortel bezig waren, konden we ook wat testjes doen voor de uiteindelijke afwerklaag van de muren.
De extra moeilijkheid is, dat op het graniet ook nog roetresten vastgekoekt zitten. Als je daar overheen stuct of voegt, is de kans groot dat de roet er doorheen dringt en vlekken veroorzaakt op de muur. Op internet vonden we genoeg tips, maar ja, je weet het pas zeker of het werkt als je het geprobeerd hebt! In ieder geval is het belangrijk om zoveel mogelijk roet te verwijderen.
Schoonmaak en stuc testjes
We hebben veel methodes om het roet te verwijderen getest: Borstelen (met de hand of elektrisch) werkt niet, want je krijgt het vettige van roet daarmee niet weg. Met de elektrische beitel kreeg Nuno de roet van de granieten stenen af, maar dat was zwaar en maakt enorm veel herrie.
Een andere mogelijkheid schijnt de hogedrukspuit te zijn, eventueel in combi met chloor. Maar dan wordt alles zeiknat. Afschrobben met St.Marc werkte in principe goed, maar was heel arbeidsintensief én daarmee werd ook alles nat.
Uiteindelijk hebben we een paar roetplekken behandeld met een primer, om de roet te sealen.
Vervolgens hebben we op vier plekken een test gedaan met een laagje kalkpleister: 1e plek met primer, 2e plek alleen afgebeiteld, 3e plek St.Marc en 4e plek, zonder behandeling.
Na drie weken drogen was er bij geen enkele plek, roet door de pleisterlaag gekomen.
Dat gaf goede hoop en durfden we te gaan voegen. Voor de zekerheid hebben we alle overgebleven roetvlekken behandeld met de primer. Het voegen doen we in een verhouding van 1 deel kalk (NHL5) op 4 delen zand. We gebruikte speciaal zand, dat ZORRA wordt genoemd. We kregen deze tip van een bouwkundig ingenieur. Zorra is terra-achtig van kleur en schijnt een betere thermische waarde te hebben dan zand. Ik heb geprobeerd er op internet meer over te vinden, maar dat lukte niet.
Ik vond wel dat ‘Zorra’ in het Portugees vrouwelijk vos betekent en soms ook gebruikt wordt voor een wulpse vrouw… Maar dat terzijde. Kalkmortel op basis van zorra werkt super-makkelijk; beter dan met het grijze zand dat we eerder gebruikten. De kleur van de voegen wordt er een beetje pis-geel van, daarom blijven we buiten gewoon zand gebruiken.
Kalkverf test
Terwijl we aan het voegen waren, zagen we een foto van een huis waar de granieten muren direct met kalkverf waren overgeschilderd. Dat zag er mooi uit. Dus na het voegen maakten we een test met een oude pot kalkverf van het merk Corical. Maar wat kwam er gelijk doorheen slaan? Roetvlekken! Gelukkig vonden we het als afwerking ook niet mooi genoeg.
Dus, de volgende kerst gaan we stuccen.
Want ondertussen is het hier lente en kunnen we weer buitenshuis verder.
Meer lezen over kalkmortel, voordelen, toepassing en technieken?
Deze pdf’s van goede boeken, vond ik ooit op internet:
https://www.dbnl.org/tekst/bale021kalk01_01/downloads.php
https://www.historicenvironment.scot/archives-and-research/publications/publication/?publicationId=85ced9f0-474d-4ec6-8dd6-a59100fc306f
https://southsomerset.gov.uk/media/1380/lime_book_2010_revised_draft.pdf
Ik vond de keuken van de Addams’ family mooier!
Nee hoor, only joking.
Succes met de veldproeven, als de keuken klaar kom ik het resultaat eens bewonderen.
We kijken uit naar dat moment!
Abraço!
Hallo mensen, wat een mooi project hebben jullie! Wij hebben ook ervaring met het opknappen van een oud pand, niet in Portugal overigens. Een boer met verstand van oude bouwtechnieken in ons dorp gaf ons een geweldige tip om roetplekken weg te werken, namelijk met koeienpoep. We hebben het uitgeprobeerd op een lemen wand met doorslaande roetplekken en het heeft gewerkt! Wie weet hebben jullie er iets aan. Hartelijke groet!
Dank je wel Mariska, we hadden er wel eens van gehoord. En wie weet, het is in ieder geval heel sustainable. Goed om te weten dat het werkt!
Mooi! Bij onze verbouwing hadden wij ook een gevalletje roetmuur. Dit na de sloop van één van de schouwen. Marjolein, onze binnenhuisarchitecte adviseerde toen om het geheel (vóór het stucwerk) te sealen met wegenlak, het spul waar de witte strepen op de weg mee zijn gemaakt.
Hi Frank, wat een opties, we kunnen nu al kiezen tussen koeienpoep en wegenlak. We hebben nog een jaartje om te onderzoeken en te experimenteren. Groeten en dank voor je meedenken!
Erg leuk om weer een update te lezen. Wat een werk. Mooi die nieuwe ramen. Veel succes en plezier!
Groetjes ook van man en kind, Shanti
Hi Shanti, nog lang te gaan en onderweg genieten we van elke kleine voortgang. Een beetje zoals naar Portugal fietsen (; – Abraços!